Sütun Üzerindeki Vazo
English text down below
Turkish:
Dekoratif eserler üzerinden sanat ve propaganda
19. yüzyıl sanat ve iktidar ilişkisi, Napolyon Bonaparte’ın imparatorluk vizyonu doğrultusunda şekillenmiştir. Bu dönemden etkilenerek üretilen dekoratif eserler yalnızca estetik kaygıyla değil aynı zamanda bir propaganda aracı olarak da kullanılmıştır. Sèvres tarzı Ampir üsluplu sert hamurlu porselen vazolar buna örnek olarak gösterilebilir.
Bu iki Fransız vazo, Sèvres tarzı vazolardan ilham alınarak tasarlanmıştır. Napolyon’un 1807’deki Friedland ve 1805 teki Austerlitz savaşlarını resmeden sahneler, vazonun gövdesinde ve sütununda işlenmiştir. İnce detaylarla süslenmiş sütun üzerine konumlandırılan vazonun dekoratif amacı dışında I. Napolyon Bonaparte rejiminin (imparatorluğunun) güç ve ihtişamını sembolize eder.
Fransa’nın Bonaparte döneminde ortaya çıkan ampir üslubu anıtsal vazolar, antik Yunan ve Roma’ya çağrışım yapan motifleri kapsayan vazolara sahiptir. Bu dönemde sert-hamurlu porselen kullanımın yaygınlaştığı görülür bunun sebebi sert hamurun daha dayanıklı ve geniş formlara uzanması sayesinde yüzey üzerinde altın kaplama, baskı ve çeşitli süslemelere olanak tanır. İki Napolyon savaş tasvirli vazo hem zafer anıtı hem de ikili formu sayesinde dekoratif anlamda mekânı (mavi odayı) simetrik bir düzenle iki bölmeye ayırmayı amaçlar. İki vazoda gövdesindeki ve sütun üzerindeki resim dışında birebir aynıdır.
Motifler:
Tepe noktadan başlayarak ters meşe palamudu, kapağın üzerindeki defne yaprakları ile çevrelenmiş “N” harfi ve boyun kısmında altın yaldızlı kartal figürüne örüntü şeklinde işlenmiş defne yaprakları eşlik ediyor. Hem Antik Roma mimarisinde hem de 19. Yüzyıl Fransız vazo dekorasyonunda zaferi ve şanı gösteren ortak motifler görülür. Buna örnek olarak, “Kartal” Yunan mitolojisinde tanrıların babası olarak bilinen Zeus (Jüpiter)’a atfedilen bir hayvandır ve Antik Roma İmparatorluğunun sembolü olan kartal; otorite, ilahi irade ve askeri kudretin sembolü olarak karşımıza çıkar. Napolyon İmparatorluğu zamanında “Altın Kartal” motifinin kullanımına devam edilmesi Antik Roma ile kurulan devamlılığı gösterir. Aynı şekilde “defne yaprağı” sık kullanılan bir amblemdi, imparatorun tanrılarla özdeşleştirilmesini amaçlayan ve halkın bu ideolojik mesajı görsel bir biçimde anlamasına hizmet eden bir araç olarak görülüyordu. Bu Napolyon döneminde de yaygın olarak kullanılan, iktidar propagandası ve zafer objeleri üzerinde sık işlenen bir motiftir. Ters meşe palamudunun kapak üzerindeki formu da Jüpiter’e ait bir dayanıklılık sembolüdür.
Vazo-sütun eşleşmesi:
Sütun üzerine konumlandırma geleneğinin Antik Roma’ya kadar uzandığı görülür. Zafer sütunları olarak adlandırılan yapılar dönemin ve imparatorun şanına işaret eder. Genellikle sütun başı üzerine imparatorun kendi bronz heykeli bulunur ve sütun gövdesinde kazandığı savaşlar görsel bir biçimde tasvir edilir. Marcus Aurelius’un ve Trajan sütunları buna birer örnek olarak verilebilir. Bu anıtlar genelde forumların içinde, halkın aktif olarak bulunduğu alanlara konumlandırılır. Halka imparatorun başarıları ve iyi bir yönetici olduğu dayatılır.
Bu Sütun üzerine yerleştirme geleneği antik Roma’da heykel-sütun eşleşmesi olarak görülürken 19. Yüzyıl Fransa’sının obje sanatında, sütun mimari bir yapıdan dekorasyon amaçlı bir objeye dönüşürken heykelde yerini vazoya bırakmıştır.
Bonaparte’ın hükümdarlık döneminde klasisizme bir dönüş olur. Klasik Yunan-Roma düzenlerini yeniden yorumlayarak iyonik bir sütun ve sadeleştirilmiş korint stili geniş akantus yaprakları ile karşımıza çıkar. Her ne kadar net bir Ampir üslubunda sütun başlığı görmesek de başlığın yerini alan vazo, ampir üslubunun mavi renk tonu ve motiflerini belirgin bir şekilde taşır.
Trajan’ın ve Marcus Aurelius’un sütunu için benzer şeyler söylenebilir. Klasik sütunun formu dönüştürülerek farklı anıtsal veya dekoratif amaca hizmet eder şekle bürünür. Özellikle Fransız saraylarında çeşitli krallar tarafından tasarlanan birbirinden farklı sütun başlıkları görülür.
Bu iki eser ikinci imparatorluk döneminde yaratılmış olsa da birinci imparatorluk döneminin estetik değerlerini yüceltir.
Kaynakça:
Celâl Esad Arseven. Sanat Ansiklopedisi. MEB, 1943.
yonetici. “Ampir Üslup | SANATIN YOLCULUĞU.” Sanatın Yolculuğu, Kültür ve Sanat Sitesi, February 8, 2019. https://www.sanatinyolculugu.com/ampir-uslup/.
Bardelli, Andrea. “Le Porcellane Di Sèvres, 1752-1870 Parte Quinta. Confronto Tra Marchi Originali E Apocrifi Nelle Falsificazioni Ricorrenti Del XIX Secolo (1830-1870).” Antiqua nuova serie, 2021. https://www.antiquanuovaserie.it/le-porcellane-di-sevres-1752-1870-parte-quinta-confronto-tra-marchi-originali-e-apocrifi-nelle-falsificazioni-ricorrenti-del-xix-secolo-1830-1870/.
English version: Translated by CoPilot AI
Vase on the Column
Art and Propaganda through Decorative Objects
The relationship between art and power in the 19th century was shaped by Napoleon Bonaparte’s imperial vision. Decorative objects produced during this period were not only created with aesthetic concerns but also served as tools of propaganda. Hard-paste porcelain vases in the Empire style, inspired by Sèvres, are examples of this.
These two French vases were designed drawing inspiration from Sèvres-style vases. Scenes depicting Napoleon’s battles—Friedland in 1807 and Austerlitz in 1805—are illustrated on the body and column of the vase. Positioned atop a finely detailed column, the vase not only serves a decorative purpose but also symbolizes the power and grandeur of Napoleon I’s regime (empire).
The monumental vases of the Empire style that emerged during Bonaparte’s reign in France feature motifs evoking ancient Greece and Rome. During this period, the use of hard-paste porcelain became widespread due to its durability and ability to accommodate larger forms, allowing for gilding, printing, and various embellishments on the surface. The two vases depicting Napoleon’s battles function both as victory monuments and, through their dual form, aim to divide the space (the blue room) symmetrically. Apart from the images on the body and column, the two vases are identical.
Motifs:
Starting from the top, the inverted acorn, the letter “N” surrounded by laurel leaves on the lid, and the golden eagle figure on the neck accompanied by patterned laurel leaves are notable. Common motifs representing victory and glory appear in both Ancient Roman architecture and 19th-century French vase decoration. For example, the “Eagle,” attributed to Zeus (Jupiter) in Greek mythology as the father of gods, was also the symbol of the Roman Empire—representing authority, divine will, and military power. The continued use of the “Golden Eagle” motif during Napoleon’s empire reflects a deliberate continuity with Ancient Rome. Similarly, the “laurel leaf” was a frequently used emblem, serving as a visual tool to associate the emperor with the gods and convey this ideological message to the public. This motif was widely used during the Napoleonic era in propaganda and victory objects. The inverted acorn form on the lid also symbolizes endurance, attributed to Jupiter.
Vase-Column Pairing:
The tradition of placing objects atop columns dates back to Ancient Rome. Structures known as victory columns signified the glory of the era and the emperor. Typically, a bronze statue of the emperor would be placed atop the column, and the battles he won would be visually depicted on the column’s shaft. The columns of Marcus Aurelius and Trajan are examples of this. These monuments were usually located in forums, areas actively frequented by the public, to reinforce the emperor’s achievements and portray him as a good ruler.
While this tradition in Ancient Rome involved pairing statues with columns, in 19th-century French object art, the column transformed from an architectural structure into a decorative object, and the statue was replaced by the vase.
During Bonaparte’s reign, there was a return to classicism. Classical Greek-Roman orders were reinterpreted, featuring Ionic columns and simplified Corinthian-style broad acanthus leaves. Although we don’t see a clear Empire-style column capital, the vase that replaces the capital distinctly carries the blue tones and motifs of the Empire style.
Similar observations can be made about the columns of Trajan and Marcus Aurelius. The classical column form was transformed to serve different monumental or decorative purposes. Especially in French palaces, various column capitals designed by different kings can be seen.
Although these two works were created during the Second Empire period, they glorify the aesthetic values of the First Empire.
*thank you
